ترجمه تخصصی

ترجمه تخصصی اصطلاحی است که به ترجمه متون تخصصی در رشته های مختلف توسط مترجم تخصصی و افراد متخصص اطلاق می شود.

شاید چندین سال قبل زمانی که سخن از ترجمه و مترجم می آمد اولین چیزی که به ذهن خطور میکرد فارغ التحصیلان رشته زبان انگلیسی در گرایش ترجمه بودند اما امروزه این قضیه بسیار تغییر کرده است. امروزه با افزایش گستره دانش بشری ترجمه تخصصی متون علمی که در رشته های مختلف مورد استفاده قرار میگیرند بسیار متفاوت بوده و به دلیل داشتن اصطلاحات و واژگان تخصصی معمولا به سختی توسط مترجمین عمومی قابل درک هستند و بایستی توسط مترجمین تخصصی ترجمه شوند.

یک واقعیت مهم در ترجمه متون، انتخاب کلمات جایگزین و مناسب است که هر مترجمی در ترجمه متون عمومی و تخصصی با آن سروکار دارد؛ اما این مسئله در معادل یابی یک اصطلاح یا لغت در ترجمه متون تخصصی اهمیت بیشتری پیدا می کند. در ترجمه متون تخصصی در زمینه های مختلف باید به معادل یابی کلمات دقت نمود و در نظر داشت که کلمات تخصصی در رشته های مختلف با مفاهیم و معانی مختلفی به کار می روند که این معنا می تواند با معنی عمومی کلمه کاملا بی ارتباط باشد. شاید این مسئله کمی گنگ به نظر بیاید ولی زمانی که شما یک متن تخصصی را مطالعه می کنید بایستی مفهوم کلمات و اصطلاحات تخصصی به کار رفته در متن را در حوزه متناسب با متن معادل یابی نمایید و یک عبارت یکسان در دو رشته مختلف می تواند مفاهیم مختلف داشته باشد!

برای ترجمه متون تخصصی در رشته های مختلف نیاز است تا مترجم به تمام زمینه تخصصی متن احاطه داشته باشد. علت این مسئله این است که فردی که جهت ترجمه متون تخصصی انتخاب می شود بایستی مفهوم یک متن را کامل درک نماید تا بتواند این مفاهیم را منتقل کند. بدون شک انتقال مفاهیم در ترجمه متن تخصصی بایستی با دقت و بدون کاستن از جزییات انجام گیرد تا بتوان آن را یک ترجمه موفق نامید. منظور از ترجمه تخصصی سازوکاری است که در آن از یک مترجم تخصصی برای ترجمه استفاده می شود؛ این فرآیند مربوط به رشته یا زمینه خاصی از متون علمی نیست و این متون می توانند مقاله، کتاب، بروشور و متون مختلف در زمینه ها و در رشته های مختلف باشند. تنها مسئله مهم استفاده از یک مترجم تخصصی است یعنی مترجمی که چند ویژگی را هم زمان داشته باشد.

آشنایی مناسبی با زبان مبدا و مقصد داشته باشد.

قدرت درک مفاهیم موجود در متن را داشته باشد.

به جزییات موجود در متن مبدا توجه نماید.

قدرت نوشتن پیام متن و جزییات ارائه شده به زبان مقصد را داشته باشد.

ترجمه تخصصی

بهترین راه برای درک اهمیت و اجبار استفاده از مترجمین تخصصی بررسی کتب مرجع ترجمه شده در رشته های مختلف دانشگاهی است. بدون شک اگر مترجمین عمومی قابلیت ترجمه متون تخصصی در رشته های مختلف را داشتند ما امروز شاهد این بودیم که کتب تخصصی توسط افرادی ترجمه شوند که در رشته زبان تحصیل کرده اند، اما واقعیت چیز دیگری است: تقریبا تمام مترجمان کتب تخصصی اساتید دانشگاه در رشته مربوطه هستند!

با توجه به فراگیر بودن زبان انگلیسی و این که اکثر مقالات و کتب تخصصی به صورت انگلیسی منتشر می شوند بدیهی است که ترجمه تخصصی متن انگلیسی بیشترین متقاضی را داشته باشد. به طور کلی ترجمه تخصصی متن انگلیسی سه استفاده مهم در مباحث دانشگاهی دارد: ترجمه کتب مرجع انگلیسی، ترجمه تخصصی مقالات معتبر مثل مقالات چاپ شده در نشریات نمایه شده در isi و ترجمه تخصصی استاندارد ها و آیین نامه ها در رشته های مختلف.

ترجمه تخصصی فارسی به انگلیسی به مراتب حساس تر، پر اهمیت تر و نیاز به دانش فنی بالاتری دارد. اکثر ترجمه های فارسی به انگلیسی مربوط به مقالاتی است که برای انتشار به ژورنال های معتبر بین المللی در نظر گرفته شده اند. در ترجمه مقاله فارسی به انگلیسی ، علاوه بر تخصصی بودن بایستی به نحوه نگارش، رعایت تمام و کمال نکات گرامری و دستوری دقت نمود و متن ترجمه شده مشابه متنی باشد که یک انگلیسی زبان نوشته است؛ که این خود نیازمند تسلط بالایی بر زبان انگلیسی و سابقه ترجمه مقالات تخصصی است.